Celestina “Aling Celing” Latonera: Boses ng Kababaihang Maralitang Tagalunsod

Panayam kay Ginang Luz Cadiz, kinatawan ni Aling Celing sa Bigas at Sampagita (Parangal sa mga Kababaihan sa Grassroots, CSWCD, UP Diliman, Marso 2005)

Ako si Luz Cadiz, taga-Pook Palaris at overall secretary ng board of trustees ng Samahan ng Kababaihan para sa Kaunlaran sa UP Campus (SKPK-UP).

Nagsimula ang samahan noong 1996. Ang kasalukuyang punong-barangay na si Advincula ang founder. Karamihan sa mga kasapi ay asawa ng mga empleyado ng UP. Sa Village A iyon nagsimula at labingpitong kasapi lamang sila noon. Ito ngayon ay may 12 chapters sa 16 na area.

Marami kaming activities noong nakaraan. Sa ilalim ng committee on education, mayroon kaming SKPK Learning Center sa Pook Ricarte. Mayroon kaming kinder at nursery. Tatlo ang guro namin doon at pawang mga SKPK member din.

Mayroon din kaming committee on livelihood. Iyong mga taga-Daang Tubo ay may rug-making. Gumagawa sila ng pangpunas sa sasakyan at doormat. Isa sa parokyano nila ay ang UP Cooperative.

Sa larangan ng advocacy, ang pinaka-kampanya namin ay ang katatagan sa paninirahan. Tuwing sasabihin ng UP na ide-demolish kami, talagang sama-sama kaming lahat na ipinaglalaban ito. Natatandaan ko pa nga noong 1985, gumawa kami ng position paper at ibinigay sa mga kongresista. Ang buong akala kasi nila ay walang komunidad sa UP at puro academe lang. Noong ipinaalam namin, nagalit ang administrasyon ng UP.

Isa si Aling Celing sa mga organizer ng SKPK sa Pook Libis kung saan siya nakatira. Bukod sa pagiging adviser ng SKPK, siya rin ay chairperson ng MAGKADAUP na nakabase sa Pook Libis. Ang MAGKADAUP ay kasapi ng SKPK.

Siya ay lupong tagapamayapa ng barangay UP at counsellor sa Family Community Healing Center. Ang Center ay proyekto ng barangay na nagsisilbi sa mga kababaihan na nakakaranas ng karahasan. Siya rin ay chairperson ng GABRIELA-Quezon City at kasama sa Ugnayang Magulang-Kabataan Laban sa Droga.

Bilang lupong tagapamayapa, si Aling Celing ay sumusuweldo ng P4,000 kada buwan kumpara sa P1,500 na sinasahod niya noong siya ay konsehal pa lamang. Subalit, araw na araw na siyang pumapasok ngayon hindi kagaya noon na isang beses lamang sa isang linggo.

Kapag may demolisyon sa Libis, talagang lumalaban sila. Nahihiga pa sila sa kalye bilang pagpapakita ng protesta. Sabi niya, ilang beses na silang nade-demolish. Dahil sa kahirapan ng buhay, minsan ay sa kariton na lang sila nahihiga.

Si Aling Celing o Nanay Celing, 69, ay tubong Bisaya. Mahirap daw ang buhay sa kanayunan. Lumuwas siya rito sa kalakhang Maynila iyon pala ay lalong mahirap dito. Sampu ang anak niya. Noon, nagtitinda-tinda siya. Ang asawa niya ay drayber. Noong namatay ang asawa niya, siya na ang nagtaguyod sa pamilya niya. Palipat-lipat sila ng bahay. Bago sa Libis ay tumira sila sa Daang Tubo.

Mababa lamang ang pinag-aralan ni Aling Celing. Elementary lamang ang naabot niya. Pero sa dinami-dami ng seminar na dinaluhan niya, magaling na siya. Talagang good leader siya. Talagang hindi ko pa kayang abutin ang lawak ng karanasan niya.

Kasama ko iyan dati pag nagrarali. Ang hindi ko malilimutang karanasan kasama siya ay noong isang rali mula Rotonda hanggang Malacañang. Sige pa rin siya kahit nirarayuma. Kailangan pa iyang alalayan paakyat ng entablado kasi hirap na ang tuhod niya. Namamaga ang binti niya kaya nahihirapan na siyang lumakad.

Maysakit daw si Aling Celing kaya hindi nakadalo ng parangal. Pero kung wala siyang sakit ay tiyak na andito iyon. Active iyon e.

Talagang organisado ang mga tagaroon sa kanila basta siya ang nag-imbita. Para lamang may mapadalo si Aling Celing ay kahit siya na ang gumagastos. Halimbawa, dahilan sa walang pamasahe ang mga kasapi ay hindi sila nakakadalo sa mga pagpupulong. Si Aling Celing ang nagbibigay sa mga iyon ng pamasahe kaya naman pinakamarami ang dumadalo sa pook nila.

Nirerespeto si Aling Celing. Magaling siyang makisama. Marunong din siyang mag-adjust at makibagay sa lahat ng kasamahan sa komunidad at mga kasamahan sa trabaho. Basta mabait siya.

Mula noong maging lupong tagapamayapa siya ay hindi na kami gaanong nagkikita. Ang opisina kasi namin ay sa Family Community at siya ay sa banda roon pa. At saka hindi magpanagpo ang aming oras.

Ang problema namin ay marami nang nagla-lie low. Saka marami na ring mga programa namin ang naiiwanan. Iyon na lang committee on education ang lumalarga sa pamamagitan ng learning center. Iyong livelihood naman, isa na lang ang nananahi at personal na niyang output iyon hindi bilang grupo.

Para mahikayat namin ang mga kasapi na bumalik, nage-area visit kami. Inaalam namin kung ano ang dahilan at hindi na sila active. Gusto namin na bumalik ang dating init ng organisasyon at maipagpatuloy ang mga programang naumpisahan.

Tuwing Disyembre, nagpapa-raffle kami para makalikom ng pondo. Wala kaming kinikita e. Sa bawat chapter, ang Amorsolo ang pinakamasipag mag-fund raising. Marami silang activities katulad ng bingo at taekwondo. Ang pinakamarami namang kasapi ay mula sa chapter ni Aling Celing. Magaling talaga siya sa organizing.